Audrey หย่อนความเห็นประเด็น literal translation vs. localization

เห็นคุณ Audrey เจ้าแม่แห่งการแปลข้อมูลทุกอย่างของ Final Fantasy VII Remake จากภาษาญี่ปุ่นเป็นภาษาอังกฤษ (ก่อนหน้านั้นในยุค FFXV เป็น Rin กับคุณจิโรคิจิ ส่วนยุค Type-0 เป็นคุณ Xi-feng หรือสำหรับ KH ช่วงทศวรรษหลังก็เป็น Everglow กับ goldpanner) ไปเห็น fandom สักเรื่องที่เธอไม่ได้เปิดเผย กำลังเถียงกันเรื่อง literal translation vs. localization 

คุณ Audrey เลยมาบ่นแสดงความเห็นส่วนตัวของเธอในมุมมองของเธอ ซึ่งผมก็อยากจะเรียบเรียงเก็บไว้ โดยคุณ Audrey หล่นความเห็นไว้ว่า

"Timeline ของฉันท่วมไปด้วยการถกเถียงหัวข้อ re: translation vs. localozation ประเด็นคือต้องแยกแยกทั้งคู่ก่อนว่า translation มักจะทำโดยคนเพียงคนเดียว ขณะที่ localization ใช้บุคลากรยกทีม โดยอาจจะมีความแตกต่างจากฉบับออริจินอลบ้างภายในกรอบขอบเขต ซึ่งนั่นไม่ได้หมายความว่าแปลผิด"

"ตัวฉันเองไม่ใช่นักแปลอาชีพ แต่ก็ทำงานอยู่ในวงการแอนิเม/วีดีโอเกมของญี่ปุ่น และก็รู้จักพวกทีมงานที่ทำงานกับซีรีส์มากมายที่ผู้คนรักใคร่ชื่นชอบ สำหรับการ localozation มันไม่มีทางเป็นงานของคน ๆ เดียวได้ มันต้องใช้ความพยายามกันเป็นทีมเพื่อจะตีความข้อมูลต้นทาง"

"ฉันว่าคนมักจะสับสนระหว่าง translation กับ localization อย่างแรกนั้นมักจะทำโดยคนเดียว และบางครั้งก็แปลตรงตัว ส่วนการ localization จะทำให้คำแปลต้นฉบับเปลี่ยนแปลงไป เพื่อจะคงความหมายของสิ่ง/ความรู้สึกในลักษณะเดียวกันไว้ ในภาษาอันเป็นเป้าหมาย"

"บางครั้งฉันก็สงสัยว่าทำไม official localization ถึงแปลแบบนั้นแบบนี้ออกมา แต่ก็รู้ว่ามันผ่านการอนุมัติหลายลำดับชั้นมาแล้ว นั่นก็คงจะเป็นเหตุผลที่ทำให้ฉันสนุกไปกับ FF7R ทั้งภาษาญี่ปุ่นและภาษาอังกฤษ หลาย ๆ ประโยคที่ localize ออกมานั้นน่าสนใจมาก ๆ"

"เวลาที่ฉันแปลอะไรสักอย่าง ฉันจะทำเองคนเดียว เต็มที่ก็ขอให้สตาฟฟ์ญี่ปุ่นช่วยตรวจทานให้ ทว่าถ้าคุณทำงานอยู่ในทีม localize จะมีคนมากมายช่วยกันตรวจทานงานคุณอยู่เสมอ ดังนั้นผลลัพธ์สุดท้ายก็อาจจะต่างไปจากการแปลในตอนแรก"

"อย่างไรเสีย นั่นก็แค่ความคิดเล็ก ๆ น้อย ๆ หลังจากเห็นคนมากมายถกเถียงกันระหว่างการแปลตามตรงตัว กับ official localized บางครั้งมันก็ต่างกันอย่างสิ้นเชิง ทว่านั่นไม่ได้หมายความว่ามันผิดกระบวนความ"

https://twitter.com/aitaikimochi/status/1364109102515822594

-------------------------------------------------

สำหรับผมแล้ว เรื่อง literal translation vs. localization เป็นหนึ่งใน eternal conflict ที่ผมเบื่อมาก ๆ .... 

ผมค่อนข้างเชื่อว่าตราบใดที่ยังมีการแปลภาษา ปัญหา literal translation vs. localization ก็จะมีต่อไปเรื่อย ๆ

ซึ่งตั้งแต่โลกมีอินเตอร์เน็ตมา เราก็เห็นคนทั่วโลกถกเถียงเรื่องนี้กันมาตลอด ทว่าไม่ว่าจะผ่านไปสักกี่ปี รูปแบบการถกเถียงของทั้งสองฝั่ง ก็แทบไม่ต่างจากเดิม การสนทนายังเต็มไปด้วยการระเบิดพลังลบหมายจะขยี้อีกฝ่ายให้ตายห่านสิ้นซากไปเหมือนเดิม เสมือนว่าทุกคนติดอยู่ในลูปของการทำร้ายกันไปมาไม่รู้จบโดยให้เหตุผลเดิม ๆ ....เป็นภาพซ้ำที่รีเพลย์ให้เห็นอยู่เรื่อยมา

นาน ๆ ทีเมื่อมีคนให้เหตุผล หรือให้ข้อมูลที่ผมไม่เคยเห็นมาก่อนได้ "เป็นการพูดที่อยู่นอกลูปที่เคยเห็น" ผมก็จะดีใจมาก ๆ

ก่อนหน้านี้เคยมีบทสัมภาษณ์ 2 ชุด ในประเด็นนี้ ที่อยู่ในใจผมมาตลอด

1. บทสัมภาษณ์ทีม Localize ของ Square ในช่วงยุคต้น 2000s ที่ทั้งทีมระเบิดความอัดอั้นในใจออกมา

http://re-ffplanet.blogspot.com/2013/12/richard.html

http://www.ffcompendium.com/h/interview.shtml

2. บทสัมภาษณ์ทีม Localize FFVII Remake ที่บอกว่ามันมีไกด์ไลน์เรื่อง timing และเรื่องอื่น ๆ ในการแปล ทำให้การแปลแบบที่คิดว่าดีที่สุด หากมันติดเงื่อนไข (เช่นแปลแล้วเวลาพูด จะยาวหรือสั้นกว่าเวอร์ชั่นญี่ปุ่นเกิน 0.2 วินาที) อาจจะเอามาใช้ไม่ได้

http://re-ffplanet.blogspot.com/2020/10/localize-final-fantasy-vii-remake-part-1.html

ส่วนที่คุณ Audrey ออกมาพูดในวันนี้ ก็เป็นเรื่องที่ผมอยากจะถามเขามานานแล้ว น่าเสียดายที่เธอหย่อนความเห็นสั้นไปหน่อย